Jáhoe maak die aarde

Wat volg is die verhaal van die hemel en die aarde in die skepping van hul dae:

Magtige Jáhoe het die aarde en die hemel gemaak.

Dit was voordat die bossies van die veld op die aarde was en voordat enige van plante van die veld ontspring het, want Magtige Jáhoe het dit nie op die aarde laat reën nie en daar was niemand om die aarde te bewerk nie.

’n Stroompie het vanuit die aarde ontspring en die hele aangesig van die aarde natgelei.

Magtige Jáhoe het die mens gevorm – die stof van die aarde. Hy het die asem van die lewe in sy neusgate geblaas. En die mens was ’n lewende wese.

Magtige Jáhoe het ’n vreugdetuin in die ooste geplant en daar het hy die mens geplaas wat hy gemaak het. En vanuit die aarde het Magtige Jáhoe al die bome laat ontstaan wat die oog vreugde gee. En die kos was goed.

Die boom van die lewe was in die middel van die tuin. Dit was die boom van kennis van die goeie en bose.

***

Jáhoe kry deesdae ’n klem op die a. Dit is maar ’n manier om te probeer keer dat mense te veel klem op die tweede deel van sy naam plaas. Mens spreek dit uit JAhoe, nie JaHOE nie. Dink aan die uitspraak in name soos Benyamin NetanYAhu.

Vergun my: Jáhoe het die bome geskep. “En die kos was goed.” Die skeppingsorde van die Jahwis was ‘n planteryk waar daar geen vleisetery was nie. En dit was goed. Die J-narratief skop af met ’n goeie regverdiging van vegetarisme! Nou hoekom is vegetarisme nie op die tafel in die Christendom en Judaïsme nie?

Ek het besluit om nie elke sin met “En …” te begin nie, al is dit die styl van Ou Hebreeus en al is van die ou vertalings nog so gedoen. Vir die eerste paar reëls klink dit in Afrikaans sjarmant, maar later begin dit te pla. (Ek verwys ook nie hier na Bybelse Hebreeus nie. Die term hinder my nie regtig nie, maar daar is tog ook veel meer as die Bybel in Ou Hebreeus geskryf.)

Die heel laaste sin is ’n raaisel. Dit val sommer net daar uit sonder tweede werkwoord of selfs geimpliseerde tweede werkwoord. Letterlik lei dit as volg: “Die boom van die lewe was in die middel van die tuin en die boom van kennis van goed en bose.” Wat sê die skrywer? Dat die boom van lewe en die boom van kennis van die goeie en bose albei in die middel van die tuin was? Die meeste vertalers vertaal dit so, maar ek sien dit nie in die Hebreeus nie. Daarom het die “was” as ’n geïmpliseerde werkwoord hanteer. Ek weet nie hoe dit die res van die verhaal sal beïnvloed as mense die bome van onderskeidelik lewe, en kennis van goed en bose as dieselfde boom beskou nie. Ons sal sien.